شما هم تصمیم گرفتهاید در سال جدید با ورزش، اندام خود را متناسب کنید؟ چرا همین برنامه را برای مغزتان انتخاب نمیکنید؟! مغز و فکر شما هم به اندازه عضلاتتان برای رسیدن به سلامت نیاز به ورزش دارد.
میپرسید چطور مغزمان را ورزش بدهیم؟ با حل کردن جدول! این سرگرمی برای سلامت شما هم مفید است. به تازگی محققان متوجه شدهاند که جدول حل کردن علاوه بر سرگرمی و تفریح فواید دیگری هم دارد. دکتر فتوحی، رئیس مؤسسه سلامت حافظه، مغز و نخاع در بالتیمور آمریکا این کار را نوعی ورزش برای مغز معرفی کردهاست.
به این ترتیب کسانی که علاقه دارند ذهن خود را هم مانند بدنشان ورزیده کنند، لازم است این ورزش مغز- یعنی جدول حل کردن - را شروع کنند. البته این تنها خاصیت جدول حل کردن نیست! اگر باور نمیکنید، بخوانید.
میگویند جدول کلمات متقاطع، مشهورترین و گستردهترین بازی در جهان است، اگر چه تاریخچه کوتاهی دارد. اولین جدولها در قرن 19 در انگلستان متولد شدند. این جدولها در نوع خود بسیار ابتدایی بوده و از مربعهای کلمات ساخته شده بودند. بهطوری که گروهی از کلمات طوری کنار هم قرار داده شده بودند که در جهت عمودی و افقی به یک شکل خوانده میشدند. این جدولها در مجلات دورهای و کتابهای معمای کودکان چاپ میشد. با این حال در آمریکا جدول حل کردن به یکی از جدیترین سرگرمیهای بزرگسالان تبدیل شد.
بد نیست بدانید اولین جدول کلمات متقاطع منتشر شده بوسیله یک روزنامهنگار به نام آرتورواین اهل لیورپول طراحی و ساخته شد که بهعنوان مبتکر بازیهای مشهور جهان شناخته شده است. 21 دسامبر 1913 تاریخ چاپ این جدول در روزنامهای به نام دنیای نیویورک است.
ورزشی برای مغز
اگر اهل نرمش وورزش باشید میدانید که هر عضلهای که در تمرینها بیشتر به کار گرفته شود، قویتر و بزرگتر میشود. مغز نیز همین طور است یعنی هر چه شما مغزتان را بیشتر ورزش دهید این عضو مهم بدن شما گستردهتر و قویتر خواهد شد. پس مغز هم مانند سایر اعضای بدن به وزرش و تحرک احتیاج دارد که طبق نتایج مطالعات دکتر فتوحی حل کردن جدول میتواند این هدف را تامین کند.
بههمین علت هم مؤسسه مغز و نخاع برای بررسی اثر ورزشهای مغزی و همچنین کمک به افراد در زمینه ترمیم مغز و بهبود حافظه برنامه 12هفتهای را طراحی کرده است. دکتر مجیدفتوحی که کتابی به نام درمان حافظه نوشتهاست، هم اکنون عضو هیات علمی دانشکده پزشکی هاروارد در رشته نورولوژی و مشاور نورولوژی در مرکز تحقیقات بیماری آلزایمر در بیمارستان جان هاپیکنز بوده و همچنین عضو آکادمی نورولوژی آمریکا، انجمن پزشکی آمریکا، سازمان بینالمللی تحقیقات مغزی، انجمن پزشکی ماساچوست و انجمن علوم اعصاب نیزهست.
میخواهم به یاد آورم!
اگر شما هم میترسید که بزرگترین دارایی خود یعنی حافظه تان را از دست بدهید و در جستوجوی راهی برای تقویت آن هستید، جدول حل کنید. بهطور طبیعی با افزایش سن و پیر شدن، توانایی ما برای به یاد آوردن و به خاطر سپردن کمتر و کمتر میشود. اما در هر سنی میتوان این روند را کند کرد یا جلوی آن را گرفت. لابد از خودتان میپرسید مگراین حافظه به چه درد میخورد؟! بهتر است بدانید تمام کارهایی که انجام میدهید وابسته به همین حافظه است؛ از مسواک زدن دندانهایتان تا لذت بردن از شامی که با خانواده میخورید.
حافظه یکی از اجزای ضروری زندگی شماست و با از دست رفتن آن – که ممکن است از نشانههای آلزایمر هم باشد – زندگی شما مختل خواهد شد. مثلا همین برگشتن به خانه، که ممکن است خیلی پیش پا افتاده بهنظر برسد، بدون به خاطر سپردن آدرس محل زندگی ممکن نیست. علاوه بر این حافظه، انعکاسی از زندگی شماست. اولین دیدار با همسر، در آغوش گرفتن فرزندتان برای اولین بار پس از تولد، دوستان و همکلاسیهای شما در دوران تحصیل همه و همه بهانههایی هستند که نخواهید این نعمت خدا را از دست بدهید.
جوان بمانید!
تحقیقات نشان داده است که فعالیت مغز در سنین میانسالی و حتی قبل از آن میتواند در آینده به فرد کمک کند تا دچار آلزایمر- که شایعترین شکل دمانس یا زوال عقل است – نشود. البته این تنها عامل مؤثر در ایجاد بیماری نیست و تغذیه، فعالیت بدنی، ژنتیک و خیلی چیزهای دیگر در این مسئله نقش دارند. بعد از 20 سالگی با افزایش سن بیش از 200 میلیارد سلول عصبی تحلیل رفته و میمیرند.
تحلیل قوای شناختی که از عوارض این مرگ سلولی است، ابتدا ضعف حافظه و قدرت شنیدن خود را نشان میدهد. البته نگران نشوید، این روند تا حدی قابل پیشگیری است. محققانی از انجمن ملی علوم معتقدند کسانی که در فعالیتهای چالش برانگیز مغز( مانند جدول کلمات متقاطع، شطرنج و کتاب خواندن و سفر) بهعنوان یک سرگرمی و تفریح شرکت میکنند، میتوانند باعث کندی روند پیری در مغز خود شوند.
همچنین بررسی 20 ساله پزشکان در کالج پزشکی آلبرت انیشتین در نیویورک نشان داده است کسانی که 4 روز در هفته جدول کلمات متقاطع حل میکنند، 47 درصد کمتر از کسانی که یک روز در هفته این کار را میکنند درمعرض خطر دمانس ( زوال عقل) هستند.
دکتر رابرتفریدلند، پروفسور عصب شناسی از دانشگاه کیسوسترن ریزرو در کلیولند در این باره میگوید: کسانی که از 20 تا 60 سالگی بیشتر از مغز خود کار میکشند کمتر دچار آلزایمر میشوند. در این افراد فعالیتهای دوبارهسازی (مانند حل کردن جدول) به اندازه فعالیتهای آموزشی (مانند شرکت در یک کلاس برای یادگیری یک مهارت تازه) مؤثرند. بد نیست بدانید این محققان معتقدند هیچ وقت برای شروع چنین فعالیتی دیر نیست.
مسائل زندگی را حل کنید!
کسانی که اهل جدول حل کردن باشند میدانند که چقدر این کاربه آنها احساس آرامش میدهد. برای افرادی که در زندگی روزمره خود با مشکلات زیادی روبهرو هستند، سریعترین راه برای خلاصی از افکار آزار دهنده، همین جدول حل کردن است.
ویل شورتز، مصحح جدول نیویورک تایمز معتقد است در حل مسئله ما بهترین کاری را که میتوانیم انجام میدهیم و سپس به مشکل بعدی میرسیم و این دقیقا همان کاری است که در حل کردن جدول یاد میگیریم. یعنی دیدن مسئله از اول تا آخر! و وقتی آخرین مربع خالی را با حرف صحیح پر میکنیم، میدانیم که راه حل نهایی را برای همه مشکلات یافتهایم. به همین علت احساس رضایت فوق العادهای به ما دست میدهد، حتی اگر ابتدا نتوانسته باشیم مربعهای خالی را بهترتیب پر کنیم.
راه جدید آموزش!
جدول نه تنها برای حل مشکلات روزمره مفید است بلکه به آموزش موضوعات خاص هم کمک میکند. ماری جو فرچ از دانشگاه ماریون ایالت اوهایو معتقد است، جدول علاوه بر جلب رضایت فرد بار آموزشی هم برای او دارد.
جالب است بدانید او اغلب در کلاس درس برای سنجش یادگیری دانشجویاناش، امتحان را به شکل حل جدول برگزار میکند و معتقد است این روش - بهعلت همراهی سرگرمی با آموزش- میتواند در یادگیری دانشجویان مؤثرتر از سایر روشها باشد. خوشبختانه همانطور که بزرگسالان با حل جدول به دانش خود اضافه میکنند، بچه مدرسهایها هم میتوانند از حل جدول برای یادگیری استفاده کنند و حتی میتوان این کار را بهصورت خانوادگی و دستهجمعی انجام داد.
خبرنگاران هم جدول حل کنند!
جالب است بدانید حل کردن جدول برای آموزش و تقویت مهارت روزنامه نگاری و گزارشگری هم مفید است! یکی از ویراستاران واشنگتن پست به گفته همکارش همیشه در حال جدول حل کردن است. این کار میتواند توانایی او را برای بازی با کلمات افزایش دهد.
با تمرین متفاوت نگاه کردن به کلمات و معنی آنها، قدرت متفاوت دیدن ومتفاوت فکر کردن- دو مهارت مهم در نویسندگی- هم به دست میآید. وقتی خبرنگاران متفاوت ببینند و متفاوت فکر کنند، حرفهای تازهای هم برای گفتن خواهند داشت و برای سؤالهای موجود پاسخهای جدیدی کشف خواهند کرد.